در این مقاله میخوانید:
پارچه ژاکارد یکی از انواع محبوب پارچه است که در تهیه لباس‌هایی مانند مانتو و حتی دکوراسیون داخلی منزل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این پارچه آهاردار بوده ولی نمی‌توانید طرحی خاص مانند گلدوزی روی آن درآورید. در توضیح باید بگوییم که طرح و بافت پارچۀ ژاکارد باعث تمایز آن از سایر انواع پارچههای پرطرفدار می‌شود. به همین دلیل قصد داریم که مقاله حاضر از مجله اپریشم را به معرفی پارچه باکیفیت ژاکارد، کاربردها و ویژگی‌های آن اختصاص دهیم. در ادامه همراه ما باشید.
پارچه ژاکارد چیست؟
پارچه ژاکارد نوعی پارچه بافته شده است که الگوهای پیچیده ای در بافت خود دارد. اگرچه تولید کنندگان با استفاده از روش‌های چاپ یا رنگرزی به تولید پارچههای دیگر دست می‌زنند. نام پارچۀ ژاکارد مرهون اسم مخترع دستگاه بافندگی خاصی به نام ژوزف ماری ژاکارد است.
بیش از 2 قرن از تولید اولین پارچههای ژاکارد می‌گذرد. اما همچنان خیاطان و البته مشتریان آنها پارچۀ معروف ژاکارد را به عنوان باکیفیت ترین و مقاوم‌ترین نوع پارچه استفاده می‌کنند.
تعداد نخ‌های پارچه معمولاً از 100 تا 300 متغیر است. این تعداد نخ باعث ایجاد مقاومت خوبی در زمان شستن، توان بالا در حفظ حرارت و کشش بافت پارچه می‌شود. این دوام و مقاومت هنگامی بالاتر می‌رود که از پشم در بافت اولیه ژاکارد استفاده شود.
نگاهی به تاریخچه پارچه ژاکارد
پیش از اینکه ماشین ژاکارد روی کار آید، آماده کردن انواع پارچه کاری بسیار دشوار و زمان بر بود. به نحوی که افراد متخصص از عهده این کار بر می‌آمدند. هزینه خرید پارچه نیز زیاد بود. اما در سال 1804، جوزف ماری ژاکارد با تکیه بر موفقیت‌های مخترعان قبلی، فرآیند مکانیزه کردن تولید بافت طرح دار را با دستگاه جدیدی کامل کرد.
موفقیت حاصل از کار با دستگاه بافندگی به گونه ای بود که شرکت‌های رقیب نیز به تکاپوی یافتن روش‌هایی برای پیشی گرفتن از ژاکارد افتادند. همین موضوع یک عامل مهم برای کاهش چشم گیر قیمت پارچه بود.
پارچههای ژاکارد در عصر حاضر
ماشین بافندگی ژاکارد در طول سال‌ها به طور چشمگیری تکامل یافته است. تولیدکنندگان نساجی از این ماشین‌های بافندگی حاوی تعدادی کارت‌های پانچ کار نمی‌کنند. در عوض، دستگاه‌های بافندگی ژاکارد با کمک برنامه‌های کامپیوتری کار می‌کنند. این ماشین‌های نساجی پیشرفته که ماشین‌های بافندگی ژاکارد کامپیوتری نامیده می‌شوند، نیاز به نیروی انسانی را کاهش می‌دهند. در ضمن فرآیند بافت پارچههای ژاکارد را کارآمدتر و مقرون به صرفه تر می‌کنند.
اکنون الیافی مانند پشم، ابریشم و الیاف مصنوعی در تهیه انواع پارچه ژاکارد به کار می‌روند. هند بزرگ ترین تولید کننده الیاف پنبه خام در جهان است. چین نیز لقب بزرگ ترین تولید کننده پوشاک پنبه ای را با خود به همراه دارد. همچنین در تولید ابریشم پیشرو جهان است. در حالی که بیشترین الیاف مصنوعی را تولید میکند.
از طرف دیگر استرالیا بیشتر از هر کشور دیگری پشم تولید میکند. اگرچه تولیدکنندگان پشم استرالیایی معمولاً نخ یا الیاف خام خود را به چین می‌فرستند. در نتیجه، منشأ بیشتر پارچههای ژاکارد چین است.
انواع پارچه ژاکارد کدامند؟
پارچه ژاکارد انواع مختلفی با ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در اینجا چند نوع پارچه ژاکارد آورده شده است:
برواد
بروکاد یا برواد نوعی پارچه ژاکارد که با طرح‌های بافت شده غنی در پارچه، مشخص می‌شود. این نوع ژاکارد اغلب دارای نقوش پیچیده گلدار یا طرح‌های هندسی است. از طرفی معمولاً در اثاثیه یا دکوراسیون داخلی، پارچه‌کاری و لباس‌های رسمی استفاده می‌شود.
دمشقی
داماس یا دمشقی نوع دیگری از پارچههای ژاکارد است که به دلیل نقوش برگشت پذیر شناخته شده است. این نوع پارچه معمولاً یک الگوی براق در پس زمینه ای مات دارد. داماس به دلیل ظاهری مجلل معمولاً در دکوراسیون داخلی، رومیزی و پارچه فروشی استفاده می‌شود.
ماتلاسه
ماتلاسه نوعی پارچه ژاکارد است که ظاهر پارچه لحافی دارد. این نوع پارچههای ژاکارد اغلب دارای الگوهای برجسته است و معمولاً در روکش بالش و روتختی، اسباب یا لوازم داخلی و یا کوسن مبلمان استفاده می‌شود.
ژاکارد گلدار
در تهیه انواع لباس‌ها، روتختی و اسباب منزل می‌توانید نوع گلدار پارچه ژاکارد را به کار ببرید. زیرا زیبایی و جذابیت بسیاری برای کاربران دارد. پارچه ژاکارد گلدار دارای الگوهای گل پیچیده ای است که در پارچه بافته شده مشاهده می‌کنیم.
ژاکارد هندسی
نوع دیگری از پارچههای ژاکارد الگوهای هندسی پیچیده ای در بافت خود دارد. معمولاً در کاربردهای مختلف، از جمله مد، دکوراسیون داخلی و دکوراسیون منزل برای افزودن حسی مدرن و شیک استفاده می‌شود.
ملیله ژاکارد
شما می‌توانید از نوع دیگری از پارچه ژاکارد نیز استفاده کنید. ملیله ژاکارد به طور خاص برای بافت ملیله طراحی شده است. این نوع پارچه طرح‌های تصویری یا داستانی دقیق دارد. معمولاً از ملیله ژاکارد برای آویزهای دیواری، روکش پشتی، لوازم تخت و وسایل تزئینی خانه استفاده می‌شود
ویژگی‌های پارچه ژاکارد چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، ژاکارد از مقاومت و دوام بالایی برخوردار است. این پارچه به دلیل بافت خود ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که عبارتند از:
- به کار رفتن الیاف طبیعی و مصنوعی در ساخت پارچه ژاکارد
- خاصیت تنفس و رطوبت گیری بالا
- مقاومت در مقابل حرارت متوسط
- داشتن رنگ‌های متفاوت در هر روی پارچه
- داشتن انعطاف پذیری و قابلیت ارتجاعی
- قابل استفاده در تهیه پرده، روتختی و روکش مبلمان
- داشتن الگوها و طرح‌های پیچیده
پنج ویژگی مهم پارچههای ژاکارد
پیش از این اشاره کردیم که کدام یک از ویژگی‌های پارچههای ژاکارد باعث تمایز آنها از سایر پارچه‌ها خواهند شد. اما در ادامه پنج ویژگی اصلی این پارچه را توضیح می‌دهیم.
- ترکیب الیاف مصنوعی و طبیعی: شرکت‌های نساجی برای تهیه پارچه ژاکارد از الیاف طبیعی و مصنوعی استفاده می‌کنند. پنبه، ابریشم، کتان، پشم و ترکیبات مصنوعی در تهیه پارچههای ژاکارد به کار می‌روند. به همین دلیل ویژگی‌های هر دو نوع الیاف را ژاکارد می‌‌بینیم.
- وجود الگوهای پیچیده روی پارچه‌ها: پارچههای ژاکارد الگوها و طراح‌های پیچیده ای دارند که هنگام آماده شدن با ماشین بافندگی شکل می‌گیرند. در نتیجه طرح‌هایی به وجود می‌آیند که جزء لاینفک پارچه هستند. اگرچه این الگوها می‌توانند از نقوش ساده گرفته تا طرح‌های بسیار شلوغ و آراسته متغیر باشند.
- دوام طرح‌ها: با توجه به اینکه طرح‌های پارچههای ژاکارد هنگام بافندگی و آماده شدن پارچه به وجود می‌آیند، با شستن محو نمی‌شوند. مردم به دلیل دوام بالای طرح روی پارچه‌ها از آن استقبال می‌کنند.
- تعداد متغیر نخ‌های پارچه: نساجی‌ها از تعداد 100 الی 300 نخ در تهیه پارچه ژاکارد استفاده می‌کنند. به همین دلیل متوجه می‌شویم که مقاومت، ظرافت و ماندگاری پارچههای مختلف متفاوت هستند.
- حفظ گرما: بافت پارچههای ژاکارد به گونه ای است که به راحتی گرما را تا حدی نگه می‌دارند. به همین دلیل در فصول سرد و برای اقلیم‌های متفاوت کاربرد دارند.
کاربرد پارچه ژاکارد چیست؟
در دهه‌های اخیر، پارچه ژاکارد به عنوان یک پارچه پوشاک محبوبیت خود را از دست داده است. اما همچنان در عرصه لوازم خانگی محبوبیت زیادی دارد. به نحوی که مبلمان گران قیمت معمولاً دارای تودوزی ژاکارد هستند. دومین کاربرد پرطرفدار ژاکارد در ظروف منزل، پرده یا پرده است.
در تهیه رویه لحاف و یا پشتی نیز پارچههای ژاکاردی را با ضخامت متفاوت به کار می‌برند. در حالی که تولید ژاکارد از زمان ظهور ژاکارد کامپیوتری بسیار ارزان‌تر است، همچنان در کارهای تجملاتی از پارچههای ژاکارد استفاده می‌کنند. انواع اصلی کاربردهای ژاکارد که در معرفی انواع پارچه نیز به آنها اشاره شد، عبارتند از:
مد و فشن
اما پارچه ژاکارد هنوز در صنعت مد کاربرد دارد. خیاطان از این پارچه برای آماده کردن لباس‌های ظریف و شیک مانند کت و شلوار استفاده می‌کنند. الگوهای پیچیده و طرح‌های بافت‌دار آن، پیچیدگی و منحصر به فرد بودن را به لباس اضافه میکند.
اثاثیه یا لوازم داخلی
معمولاً در آماده کرده اثاثیه یا لوازم داخلی مبلمان از پارچههای ژاکارد استفاده می‌کنند. زیرا به دلیل دوام و جذابیت زیبایی، شرایطی مجلل و تزیینی به فضاهای داخلی می‌بخشد.
دکوراسیون داخلی منزل
دکوراسیون منزل موقعیت دیگری است که می‌توانید در آن از پارچه ژاکارد استفاده کنید. برای مثال می‌توانید در دوخت انواع پرده، روکش کوسن و رومیزی از پارچههای ژاکارد بهره مند شوید. زیرا الگوهای پیچیده و طرح‌های بافت پارچه ژاکارد، جذابیت بصری فضاهای داخلی را افزایش می‌دهد.
پارچه ژاکارد برای روتختی و ملحفه
پارچههای ژاکارد اغلب در تهیه روتختی و ملحفه‌های لوکس استفاده می‌شوند. نمی‌توانیم ظرافت این پارچه را در بافت روتختی و ملحفه‌ها نادیده بگیریم.
ملیله و دیوارپوش
دوام و جذابیت پارچههای ژاکارد آن را به یک انتخاب محبوب برای ساخت ملیله و دیوارکوب تبدیل میکند. الگوها و طرح‌های پیچیده روی پارچه، بافت و جذابیت بصری را به این قطعات تزئینی می‌بخشد.
پارچه ژاکارد برای تهیه لباس
در صنعت سینما و تئاتر نیز پارچههای ژاکارد اغلب در ایجاد لباس استفاده می‌شود. الگوهای پیچیده و بافتهای منحصر به فرد، این نوع پارچه را برای ایجاد لباس های بصری جذاب و دقیق ایده آل میکند.
تمیز کردن پارچههای ژاکارد چگونه است؟
تا اینجای مطلب با پارچۀ ژاکارد، انواع، ویژگی‌ها و کاربردهای آن آشنا شدیم. توضیح دادیم انواع ژاکارد را می‌توانیم در تهیه انواع لباس و لوازم منزل مانند روتختی، روکش کوسن و ملحفه استفاده کنیم. اما شما باید برای شستن چند نکته را در نظر بگیرید.
- پیش از آنکه پارچه را بشویید، آلودگی‌های آن را جدا کنید. برای مثال لکه‌های برجسته را به آرامی از روی پارچه بردارید.
- با کمک حلال خشک و پاک کننده‌های مناسب، پارچههای ژاکارد دکوراسیون داخلی را تمیز کنید.
- در صورتی که لکه‌ها را به سهولت پاک نکردید، حلال‌های مؤثرتری را مورد استفاده قرار دهید.
- توجه داشته باشید که اگر پارچه را زیاد یا شدید بمالید، به بافت آن آسیب وارد می‌کنید.
- اگر لکه‌ها به سادگی پاک نشدند، از افراد فعال در خشکشویی‌ها راهنمایی بگیرید.
- هنگام استفاده از شوینده‌ها به دستورالعمل‌های آنها توجه داشته باشید.
کلام آخر
در این مطلب از مجله اپریشم به معرفی کامل پارچه ژاکارد پرداختیم. انواع این پارچه، کاربردها و ویژگی‌های آنها را برشمردیم. نکات مختلفی نیز برای تمیز کردن انواع پارچههای ژاکارد مورد اشاره قرار دادیم. شما می‌توانید با توجه به نیاز و سلیقه خود از مناسب‌ترین نوع پارچههای ژاکارد استفاده کنید. در ضمن نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
