پارچه كتان چیست و چه کاربرد و ویژگی‌هایی دارد؟

پارچه کتان یکی از قدیمی‌ترین پارچه‌هایی است که صنعتگران در صنعت نساجی و خیاطان برای دوختن انواع لباس، کیف و حوله از آن استفاده می‌کنند. این پارچه نیز انواع مختلفی دارد که از میان آنها می‌توان به پارچۀ کتان نخی، صابونی، کاغذی و کریستال اشاره کرد.

پارچه کتان چیست؟

پارچۀ کتان یکی از پارچه‌هایی است که از قرن‌ها پیش در صنعت نساجی از آن استفاده می‌شود. بنابراین مردم از پارچۀ کتان در طول تاریخ بسیار استفاده کرده‌اند. پارچۀ کتان را از الیاف گیاه کتان می‌سازند. پارچه‌ای که بسیاری از کاربران به دلیل ذات خنک پارچه، از آن استفاده می‌کنند. البته نباید این موضوع را نادیده گرفت که لباس‌ها، کیف‌ها یا هر وسیلۀ از جنس پارچۀ کتان، هنگام شستشو آب زیادی به خود جذب می‌کنند. به همین دلیل خشک کردن آن کار دشواری به نظر می‌رسد.

تاریخچۀ کوتاهی از پارچۀ کتان‎

پارچۀ کتان به اسم پارچۀ شاه معروف است. آن هم به دلیل کیفیت بالایی است که این پارچه دارد و در هزاران سال پیش، پادشاهان لباس‌های از جنس پارچه کتان به تن می‌کردند. البته شاید دانستن این موضوع برای شما هم جالب باشد که اولین بار این پارچه در 36 هزار سال پیش در گرجستان کشف شد. مصریان باستان هم از آن به طور گسترده استفاده می‌کردند. برای مثال مومیایی‌های خود را در پارچه‌های کتانی قرار می‌دادند تا اجسادشان مدت زمانی طولانی سالم باقی بمانند.

انواع پارچه کتان چیست؟

اگرچه بزرگ‌ترین تولید کنندگان پارچه کتان چین، آمریکا، هند، اتیوپی، روسیه، فرانسه و آرژانتین هستند، اما بسیاری از کشورهای دیگر نیز مراحل تولید پارچه کتان را در نساجی‌های خود اجرا می‌کنند. البته این پارچه انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.

• کتان کش: یکی از پارچه‌های کتان که شباهت زیادی به پارچۀ پنبه‌ای دارد. این پارچه خاصیت کشسانی داشته و به دلیل مقاومت بالا و سهولت شستشو از آن در تهیۀ لباس استفاده می‌کنند.
• کتان نخی: پارچه‌ای است که به مقدار قابل توجهی در تولید آن از نخ استفاده می‌کنند. این پارچه خنک بوده و سازگاری قابل ذکری با پوست بدن دارد.
• کتان کاغذی: یکی از زیباترین و بادوام‌ترین پارچه‌هاست و شباهت زیادی به پارچۀ لنین دارد. درصدهای گوناگونی از پنبه، پلی استر و ویسکوز در تولید این پارچه استفاده می‌شوند. به دلیل زیبایی و کیفیت بالایی که دارد، در انواع پارچه مجلسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• کتان صابونی: یکی از پارچه‌های خنکی است که در طرح و رنگ‌های مختلف تولید می‌شود. این پارچه به دلیل  ویژگی خنک بودن، در مناطق گرمسیری بیشترین کاربرد را دارد.
• کتان کریستال: نوع دیگری از پارچه کتان است که ظاهری براق و بافتی سبک و خنک دارد. نکتۀ مثبتی که دربارۀ این پارچه می‌گویند، خاصیت «عدم آب رفتن» پارچه‌ است. به همین دلیل تولید کنندگان در تولید انواع لباس از آن استفاده می‌کنند.

پارچه‌های ترکیبی دارای کتان

الیاف کتان با الیاف سازندۀ سایر پارچه‌ها نیز ترکیب می‌شوند. به این ترتیب پارچه‌هایی را در بازار می‌توان دید که ویژگی‌های پارچه کتان را نیز دارند. از این پارچه‌ها می‌توان به ترکیب کتان و پنبه، کتان و ابریشم و همچنین کتان و پلی استر اشاره کرد.

می‌توان انتظار داشت که پارچۀ ترکیب جنسی خنک دارد و کمتر از پارچه کتان چروک می‌شود. از این پارچه در تولید انواع کاپشن، دامن و حتی پیشبند استفاده می‌کند. اما ترکیب الیاف کتان و ابریشم باعث ایجاد انواع پارچه مجلسی با کیفیت و گران قیمت می‌شود. در حالی که پارچه‌های حاصل از ترکیب کتان و پلی استر، قیمت مناسب‌تری دارند. این پارچه‌ها با توجه به اینکه به راحتی چروک نمی‌شوند، در تولید انواع لباس‌ها استفاده می‌شوند.

ویژگی‌های پارچۀ کتان چه مواردی هستند؟‌‎

پارچۀ کتان به دلیل ویژگی‌های متمایز کننده‌ای که دارد، در طی هزاران سال در کشورهای مختلف استفاده شده است. این ویژگی‌ها عبارتند از:

• کشسانی بالا: این پارچه در مقابل کشش مقاومت زیادی دارد. به همین دلیل در شستشو با ماشین لباسشویی آسیب نمی‌بیند.
• مقاومت بالا در برابر پوسیدگی: طول عمر بالای پارچۀ کتان به دلیل مقاومت بالایی است که در مقابل عوامل محیطی و مواد شوینده یا آلودگی‌ها نشان می‌دهد.
• مقاوم بودن در مقابل مواد اسیدی و قلیایی: ویژگی قابل ذکری که نمی‌توان دربارۀ پارچه کتان نادیده گرفت، مقاومت آن در برخورد با مواد اسیدی و قلیایی است. تغییر ساختار و رنگ در لباس‌های کتانی که سطح بالا یا پایینی از (pH) را تحمل کرده‌اند، دیده نخواهد شد.
• مقاوم بودن پارچه در برابر حرارت: ویژگی دیگری که به پارچه کتان نسبت می‌دهند، مقاومت بالای آن مقابل حرارت هنگام شستشو و اتو کردن است.
• قابلیت شستشوی زیاد: پارچه‌های کتان که در تولید لباس‌های مختلف مانند مانتو، پیراهن و شلوار استفاده می‌شوند، تار و پود محکمی دارند. به این ترتیب کاربران می‌توانند آنها را بارها شسته و بدون نگرانی از ظاهرشان، از آنها استفاده کنند.
• انعطاف پذیری بالا: منعطف بودن بافت پارچه کتان باعث شده که خیاطان از آن در تهیۀ لباس‌، کیف، روتختی و سایر موارد استفاده کنند.

علاوه بر موارد فوق، می‌توان به سطح یکدست پارچه، اذیت نکردن پوست و نداشتن خاصیت آلرژیک و تمیز کردن آسان پارچه نیز اشاره کرد. البته نباید فراموش کرد که پارچه کتان مانند پارچه کرسپو که نخی است، برای لباس‌های بهاره و تابستانه انتخاب مناسبی به حساب می‌آید.

کاربردهای پارچه بادوام کتان

از پارچه کتان به خاطر ویژگی‌های ارزشمند آن در صنعت مد و فشن به وفور استفاده می‌شود. علاوه بر پوشاک، لوازم دیگری هستند که اگر از جنس کتان باشند، کاربردی‌تر بوده و طول عمر بیشتری دارند. البته این موضوع دربارۀ انواع پارچه از جمله پارچه کرپ نیز صدق می‌کند

کت و شلوار

کت و شلوارهایی که از جنس پارچه کتان هستند، به عنوان لباس‌های با کیفیت شناخته می‌شوند. این لباس‌ها در حالی که ظاهری شیکی دارند، خنک بوده و در مناطق گرمسیری بهترین انتخاب برای بسیاری از آقایان هستند.

کفش کتانی

کفش کتانی برای همه آشناست. کفشی سبک، نرم و خنک که هنگام دویدن، قدم زدن و ورزش کردن بهترین انتخاب مردم است. این کفش نیز از الیاف کتان تشکیل شده و کیفیت و دوام بالایی دارد.

ملحفه‌های خانگی

پارچه‌هایی که از جنس کتان هستند، در آشپزخانه، اتاق نشیمن و اتاق خواب کاربرد دارند. دستمال آشپزخانه، روتختی، رومیزی و حوله‌های دست و صورت از جنس الیاف کتان بوده و به دلیل خاصیت جذب آب بالایی که دارند، مورد استفادۀ گسترده در قرار می‌گیرند.

اشیای دکوراتیو از پارچه کتان

گروهی از افرادی که کارهای هنری انجام می‌دهند، اشیای دکوراتیو در ابعاد مختلف را با پارچۀ کتان درست می‌کنند. بسیاری از لوازم را می‌توان با قلاب بافی آماده کرد. حتی رومیزی‌های شیک و با طرح‌های خلاقانه نیز زیبایی‌های خاصی دارند.

لوازم حمام

از پارچه‌های حاوی الیاف کتان در تهیۀ حوله دست و تشک حمام نیز استفاده می‌کنند. حولۀ بدن و دست خاصیت جذب آب بالایی دارد و در خشک کردن به کاربران کمک می‌کند. از طرفی تشکی که از جنس کتان است، کف حمام می‌اندازند که کودکان یا افرادی که مشکل عدم تعادل دارند، بدون اینکه زمین بخورند، استحمام کنند.

نظافت پارچه کتان به چه صورت است؟

شستشوی لباس‌ها و لوازمی که از جنس الیاف کتان هستند، به آسانی انجام می‌شود. آلودگی‌ها و لکه‌های روی پارچه کتان به آسانی پاک می‌شوند. اما باید هنگام شستن پوشاک و ملحفه‌های کتانی از آب ملایم استفاده کرد. در ضمن نباید آبکشی را با دور زیاد لباسشویی انجام داد. زیرا چروک زیاد ایجاد می‌کند. علاوه بر این، هنگام اتو کشیدن باید دمای متوسط را انتخاب کرد و دقت زیادی در این امر داشت.

کلام آخر

• پارچه کتان از جنس الیاف گیاه کتان است و در تهیۀ پوشاک فصل بهار و تابستان کاربرد دارد.
• پارچه کتان خنک، سبک و در عین حال محکم و مقاوم است. در نتیجه پوشاک باکیفیتی از آن می‌توان تهیه کرد.
• ترکیب الیاف کتان با پنبه، ابریشم و پلی استر، پوشاکی با ویژگی‌های متفاوت به وجود می‌آورد.
• در تهیه کت و شلوار، کیف، کفش، مانتو و شلوار، ملحفه، روتختی، رومیزی و لوازم دکوراتیو از پارچۀ کتان استفاده می‌کنند.
• برای شستشوی مناسب انواع پوشاک و لوازم کتانی باید دمای ملایم و دور متوسط آبکشی را انتخاب کرد. همانطور که هنگام اتو کشیدن آنها باید حرارت متوسط را برگزید.