در این مقاله می‌خوانید:
لامپ سیاه، نور سیاه یا (Black Light)، به طیف خاصی از نور فرابنفش گفته می‌شود که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود. این نور، با تابش به ترکیبات رنگی خاص حاوی فسفر، حالتی درخشان به خود می‌گیرد. در سریال‌ها و برنامه‌های جنایی دیده‌ایم که وقتی کارآگاهان به دنبال کشف شواهد و مدارک هستند، از یک منبع نوری استفاده می‌کنند.
این منبع نور که رنگی بین آبی و بنفش دارد، همان بلک لایت است. این نور با نام (UV Type-A) نیز شناخته می‌شود و کاربردهای مختلفی دارد. اگر شما هم اهل مهمانی رفتن باشید، احتمالاً از تیشرت بلک لایت خود در زیر رقص نور لذت زیادی برده‌اید. اما ببینیم این نور چیست و چه کاربردی دارد؟
آشنایی لامپ بلک لایت و عملکرد آن
به طور خلاصه می‌توان گفت که بلک لایت، همان لامپ مهتابی با اندکی تفاوت است. عملکرد لامپ مهتابی بدین ترتیب است که یک ولتاژ قوی در دو سر لامپ که از گاز جیوه پر شده است برقرار می‌شود. از این رو، اتم‌های جیوه برانگیخته شده و الکترون‌ها از مداری به مدار بالاتر می‌روند.
از آنجا که اتم نمی‌تواند به حالت برانگیخته باقی بماند، الکترون‌ها در حین برگشت به مدار قبلی، فوتونی با انرژی و طول موج مشخص آزاد می‌کنند. در اتم جیوه، این طول موج در حوزه امواج فرابنفش است.
دلیل درخشیدن تیشرت بلک لایت زیر نور سیاه
جدار داخلی لامپ مهتابی با ماده‌ای سفید رنگ پر شده است که امواج فرابنفش را گرفته و آن را به نور مرئی تبدیل می‌کند. بلک لایت، فاقد آن ماده سفید است و تنها از گاز جیوه و شیشه‌ای به رنگ سیاه درست شده است.
به همین دلیل، لامپ سیاه قادر به تولید نور فرابنفش است که این نور توسط مواد دارای فسفر جذب شده و حالتی درخشان به خود می‌گیرند. بدین ترتیب می‌توان گفت که تیشرت بلک لایت همانند جداره داخلی لامپ مهتابی عمل می‌کند که می‌تواند نور فرابنفش را به نور مرئی تبدیل کند.
آنچه زیر نور سیاه دیده می‌شود!
صحنه‌های جرم
یکی از مهم ترین کاربردهای نور سیاه یا بلک لایت در بررسی صحنه‌های جرم است. لکه‌های خون خشک شده یا حتی پاک شده را می‌توان به راحتی با بلک لایت تشخیص داد. زیرا اغلب مایعات بیولوژیکی حاوی مولکول‌های فلورسنت هستند که در اثر برخورد با نور فرابنفش، در تاریکی می‌درخشند.
شوینده لباس
برخی از تولیدکنندگان شوینده‌های لباس در ترکیبات خود از فسفر استفاده می‌کنند. وجود این ماده باعث می‌شود که لباس‌های سفید، تمیز تر و درخشان تر دیده شوند. زمانی که شما لباس‌های خود را می‌شویید و با چشم غیرمسلح به آن‌ها نگاه می‌کنید، لکه ای را مشاهده نخواهید کرد. اما اگر آن‌ها را زیر نور لامپ سیاه بگذارید، لکه‌های آبی رنگ را خواهید دید.
نظافت هتل و رستوران
در بعضی از هتل‌ها و رستوران‌ها برای نظافت محیط و به خصوص شستشوی ظروف، از تکنولوژی بلک لایت استفاده می‌شود. لامپ بلک لایت، باکتری‌ها و کپک‌هایی که با چشم غیرمسلح قادر به دیدن آن‌ها نیستیم را به راحتی نشان می‌دهد.
تشخیص جعل اسناد رسمی و آثار هنری
در سازمان‌های مختلف، بنگاه‌های معاملاتی، صرافی‌ها و فروشگاه‌ها از نور فرابنفش برای تشخیص اسکناس‌ها و اوراق بهادار، مدارک و اسناد جعلی استفاده می‌شود. این نور همچنین در تشخیص اصل بودن آثار هنری نیز کاربرد دارد. از آنجا که اغلب رنگ‌های نقاشی دارای فسفر هستند، برای تشخیص آثار هنری جعلی و تقلبی و همچنین بررسی کیفیت آن‌ها از این نور استفاده می‌شود.
تیشرت بلک لایت در مهمانی و نمایش
یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای بلک لایت مربوط به صحنه آرایی و ایجاد جلوه‌های هنری ویژه در مهمانی‌ها و نمایش‌های تئاتر است. این نور می‌تواند جلوه‌های ویژه و زیبایی را در سالن‌های نمایش، تالارها و مراسم‌های مهمانی ایجاد کند.
با توجه به جذابیت و درخشندگی رنگ‌هایی که در نور سیاه دیده می‌شوند، با تزئین خوراکی‌ها و لباس‌ها با رنگ‌های مخصوص می‌توان مهمانی‌های جالبی بر پا کرد. شادی و پایکوبی زیر رقص نور و تماشای رنگ‌های درخشان، هیجان مهمانی‌ها را دو چندان می‌کند.
به همین دلیل، شاید یکی از عوامل محبوبیت بلک لایت در تهیه انواع پارچه و لباس باشد که عمومیت بیشتری نیز دارد. تیشرت بلک لایت یکی از محصولات چاپ بلک لایت است که در ادامه به توضیح آن پرداخته‌ایم.
چاپ بلک لایت پارچه و کاربردهای آن
روش چاپ فلورسنت
از جوهر فلورسنت در همه نوع چاپ می‌توان استفاده کرد. مثلاً در چاپ سیلک، مواد فلورسنت را به مقادیر بسیار کم، چیزی حدود 2 درصد با جوهر ترکیب کرده و عمل چاپ را انجام می‌دهند. در چاپ سابلیمیشن، جوهرهای فلور را باید به طور جداگانه تهیه کرد. چاپ سابلیمیشن فلورسنت فقط به دو رنگ قرمز و زرد انجام شده و رنگ‌های مشکی و آبی، همان رنگ سابیلیمیشن معمولی هستند.
هر رنگی که در آن، قرمز و زرد وجود داشته باشد به صورت درخشان دیده می‌شوند. مثلاً رنگ‌های نارنجی، صورتی و سبز زیر نور سیاه درخشان تر شده ولی رنگ‌های آبی، سرمه ای و مشکی به صورت معمولی دیده خواهند شد.
تفاوت بلک لایت با فسفورسنت
گفتیم که نور چراغ‌های فلورسنت، غیر از امواج نور که برای چشم ما قابل مشاهده هستند، دارای امواج فرابنفش نیز هست که چشم انسان آن را نمی‌بیند. جوهرهای فلورسنت، این امواج نامرئی را جذب کرده و بلافاصله امواجی با طول موج مرئی منتشر می‌کنند. در واقع اگر یک پارچه چاپ شده با رنگ فلورسنت را زیر نور سیاه نگاه کنیم، از نوری که به آن می‌تابد، روشن تر دیده می‌شود. اما آیا این نور، همان نور شب تاب است؟ خیر!
بلک لایت و شب تاب با هم متفاوت هستند
چاپ بلک لایت یا فلورسنت، بلافاصله پس از دریافت امواج فرابنفش، آن را جذب کرده و در عوض از خود نور ساطع می‌کند. این در حالی است که چاپ فسفورسنت، بخشی جزئی از امواج نور را در طیف مرئی و نامرئی جذب خود کرده و انرژی آن‌ها را در خود ذخیره می‌کند.
پس از آن قادر است با خاموش شدن نور، بین چند ثانیه تا چند دقیقه، نوری درخشان به بیرون بتاباند. در مقابل، از جوهر فلورسنت نباید انتظار داشته باشیم که در تاریکی از خود نور بدهد. بلکه فقط در نور آبی شب یا زیر چراغ‌های بلک لایت، کمی از حالت عادی درخشان تر دیده می‌شود.
کاربردهای چاپ فلورسنت
برخی از کاربردهای رنگ فلورسنت شامل موارد زیر هستند:
- لباس ورزشی: چاپ لباس فلورسنت برای تیم‌های ورزشی بسیار معمول بوده و رواج زیادی پیدا کرده است. این لباس‌ها در شب، نور بسیار زیبا و جذابی از خود ساطع می‌کنند که باعث شده برخی تیم‌های ورزشی در تولید لباس‌های خود از آن استفاده کنند.
- لباس مهمانی و تیشرت: استفاده از لباس و تیشرت بلک لایت برای درخشش بیشتر در مهمانی‌ها، محبوبیت زیادی دارد. لباس‌های بلک لایت شما را در مهمانی‌ها بسیار خاص نشان می‌دهند.
- بک دراپ: بک دراپ‌ها، پرده‌هایی هستند که جلوه‌های زیبایی در اتاق، کافه یا کلوپ ایجاد می‌کنند. انواع بلک لایت آن‌ها باعث ایجاد جذابیت خیره کننده در شب می‌شوند. از این بک دراپ‌ها در مهمانی‌ها، اتاق‌های بازی و کافی شاپ‌ها استفاده می‌شود.
- لباس کودکان: کودکان نیز علاقه زیادی به استفاده از رنگ‌های فلورسنت دارند. آن‌ها در مقابل درخشش لباس‌های بلک لایت، مقاومت خود را از دست داده و شیفته آن می‌شوند. به همین دلیل استفاده از چاپ فلورسنت در تولید لباس کودکان نیز در حال رشد است.
کلام آخر
تا همین اواخر، چراغ‌های بلک لایت فلورسنت، گزینه‌های اصلی برای برپایی مهمانی‌ها بودند. اما با پیشرفت در فناوری (LED)، چراغ‌های بلک لایت جدیدتری به بازار آمدند که راندمان بالاتر، طول عمر بیشتر و ضرر کمتری نیز دارند. لامپ بلک لایت (LED) معمولاً 1.5 تا 3 برابر کارآمدتر از نورهای سیاه فلورسنت هستند.
همچنین که طول عمر آن‌ها بیش از 25 هزار ساعت است و صرفه اقتصادی بیشتری دارند. در ساخت این لامپ‌ها از جیوه یا مواد خطرناک دیگر استفاده نشده است. بنابراین لازم نیست نگران شکستن و وارد شدن خسارت باشید. بلکه می‌توانید با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید.
